انواع شیشه:

1- شیشه سیلیسی یا کوارتزی

این شیشه‌ها از ذوب شن‌های کوارتزی بدست می‌آید و معمولا برای ساختن ظروف آزمایشگاهیکه نیاز به تحمل دماهای بالا دارند (بیش از دمایی که پیرکس شیشه‌های تحمل می‌کنند) بکار می‌رود.

– مشخصات شیشه‌های سیلیسی :

شیشه‌های سیلیسی دارای 99.8 % سیلیس بوده، دمای کار با آن حدود800است. ضریب انبساطی شیشه کوارتزی 0.5 – 6 در هر درجه سانتی‌گراد است و دمای تاباندن آن 1050 است.
برای تاباندن ظروف شیشه‌ای سیلیسی که ضخامت جداره آن تا 2mm باشد، می‌توان از شعله استفاده کرد. طیف دمایی که در آن سیلیس نرم شکل‌پذیر است، بطور محسوس کوتاه بوده ،برایعملیات شکل دادن به آن، بجای دمیدن از ابزارهای زغالی استفاده می‌شود.

– انواع شیشه‌های سیلیسی:

نوع اول

نوع اول به شیشه جلا داده شده معروف است. شفاف بوده ، دارای سطوح داخلی و خارجی صاف

است. از آن ،به عنوان روکش ترموکوپلها در کوره‌های گازی و اجاق گازها استفاده می‌شود.

نوع دوم

نوع دوم دارای سطوح خارجی زبر و ناهموار است. در ساختمان کوره‌هایالکتریکی بکار می‌رود و به

شیشه‌های شنی معروف است.

نوع سوم

نوع سوم از گداختن شیشه‌های شنی بدست می‌آید. دارای سطوح خارجی وداخلی نسبتا صافبوده ، برای انجام واکنش‌های شیمیایی و یا احتراقی در فشار جو یا تحت خلاءبکار می‌رود و بهشیشه لعابدار معروف است.

نوع چهارم

شیشه‌های سیلیسی نوع چهارم دارای شفافیت زیاد در برابر نور مرئی و اشعه ماورای بنفش ومادون قرمز است. دارای قدرت مکانیکی و مقاومت شیمیایی بالاتری از شیشه‌های نیم شفاف است و برای کارهای تحت خلاء مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیشه بهشیشه استاندارد و شفاف معروف است و بسیار گرانتر از سایر شیشه‌های سیلیسی است.

شیشه سیلیسی نوع چهارم ، ترکیبی از سیلیس 5.96 % ،اکسید بور 3 % و اکسید آلومینیوم0.5 % می‌باشد.

– خواص شیشه‌های سیلیسی نوع چهارم

این شیشه در دمای 1520 شکل‌پذیر می‌شود و آنرا با چراغهایی که سوخت آنهاهیدروژن همراه

با گاز مایع است که بطور محسوس از ضریب انبساط شیشه‌های پیرکس کمتر و اندکی از ضریب

انبساط سیلیس خالص بیشتر است.

این شیشه ، استعداد تاباندن خوبی دارد و تا دمای 900را بدون تغییر شکل تحمل می‌کند و برایمواردی که نیاز به تحمل حرارت‌های بسیار بالا ضروری است، از این شیشه‌ها استفاده می‌شود.

– کاربرد شیشه‌های سیلیس نوع چهارم

به‌دلیل شفافیت فوق‌العاده از این شیشه‌ها برای ساخت سلهای اندازه گیریطول موج ،

دماغه موشک‌ها و شیشه‌های سفینه‌های فضایی استفاده می‌شود. این شیشه‌ها از لحاظ

شیمیایی و فیزیکی بسیار مقاوم بوده ، استفاده از آن در کارهای معمول ومتداول شیشه‌گری

به‌دلیل گرانی مقرون به صرفه نیست.

2- شیشه بوروسیلیکات

در سالهای اخیر ، انواعی از شیشه‌های بوروسیلیکات که برای کارهای عمومی و ساخت لوازمآزمایشگاهی مناسب هستند، تولید شده است. اکنون این شیشه‌ها در سطح وسیعی مورداستفاده قرار می‌گیرند و اکثر مردم آنها را با نام عمومی پیرکس می‌شناسند.

– ترکیب شیشه‌های بور و سیلیکات

این شیشه‌ها معمولا از 10 الی 20 درصد B2O3 و 80 تا 87 درصد سیلیکاتها و کمتر از 10درصد ازN2O و مقدار جزئی از ترکیبات پایدار کننده و … اضافه می‌شوند، تشکیل شده است.

– خواص شیشه‌های بوروسیلیکات

– معایب شیشه‌های بوروسیلیکات

این شیشه‌ها گرانتر از شیشه‌های قلیایی هستند.در اتصالات شیشه‌های بوروسیلیکات

باقیماندن سوراخهای سوزنی شکل رایجاست.این شیشه‌ها برای کار به دمای بالایی نیاز دارند.

تقسیم بندی انواع شیشه‌ها بر اساس ترکیب شیمیایی و زمینه کاربرد آنها

شیشه معمولی : بیشترین تولید را این شیشه‌ها به خود اختصاص می‌دهند. مصارف عمده

آنها در شیشه‌های در و پنجره ، بطریها ، ظروف شیشه‌ای ، لامپها و غیره است. ترکیب

شیمیایی شیشه معمولی به شرح زیر است:

(SiO₂ 70 درصد) ، (Na₂O 15 درصد) ، (CaO 9 درصد)، (MgO 3 درصد) ، (Al₂O₃2 درصد).

شیشه‌های بردار : در این شیشه‌ها از بین B₂O₃ به جای CaO استفاده می‌شود. ویژگیهای

مهم این شیشه‌ها عبارت است از ضریب انبساط کم ، مقاومت شیمیایی و الکتریکی بالا و

مقاومت در برابر شوکهای حرارتی. مصارف عمده این شیشه‌ها در ساخت لوازم آزمایشگاهی ،

پزشکی ، ظروف آشپزخانه و شیشه‌های صنعتی است. شیشه پیرکس نوعی شیشه بردار

است. ترکیب شیمیایی شیشه بردار بدین شرح است:

(SiO₂ 71- 81 درصد) ، (Na₂O 5.4- 6 درصد) ، (B₂O₃ 10- 5.13 درصد) ، (Al₂O₃2- 5 درصد).

شیشه‌های سربی : ضریب شکست این شیشه‌ها زیاد است و از این رو آنها در ساخت انواع

عدسی ، قطعات نوری و لامپ استفاده می‌شود. این شیشه حاوی 37 درصد اکسید سرب

است که گاهی تا 92 درصد هم می رسد. شیشه های سربی‌ای که میزان اکسید سرب

آنها بیشتر باشد برای پیشگیری از نفوذ پرتوهای رادیواکتیو و تهیه لامپهای الکترونیک بکار

می‌روند.

شیشه‌های کوارتزی: این شیشه‌ها از کوارتز خالص ساخته می‌شوند. ایستایی گرمایی و

شیمیایی آنها بالاست. ضریب انبساط آنها اندک است و بسیار شفاف هستند. این شیشه‌ها در

ساختن منشور و پنجره‌های اپتیک بکار می‌روند.

سیلیکاتهای سدیم : این سیلیکاتها در آب محلول‌اند و به دلیل خاصیت چسبندگی شان به عنوانچسب بکار برده می‌شوند. ترکیب شیمیایی آنها به دو صورت Na₂O.SiO₂ و یا Na₂O.4SiO₂ است.

شیشه‌های فسفات‌دار : در این شیشه‌ها مقداری P₂O₅ جایگزین SiO₂ شده است.

از این شیشه‌ها برای عبور امواج فرابنفش استفاده می‌شود.

شیشه‌های اوپالین : این شیشه‌ها حاوی فلورین و آپاتیت هستند. ذوب شیشه عادی است،
ولی به هنگام سرد شدن بلورهای کوچکی در آن متبلور می‌شوند و بدین ترتیب خاصیت
اوپالی در شیشه‌ها ایجاد می‌گردد.

صنعت شیشه سازی:

بطور کلی در صنعت شیشه حداکثر دمای مورد نیاز برای ذوب مواد اولیه 1600 درجه

سانتیگراد است. ترکیب بیشتر شیشه‌ها در محدوده کوارتز ، کریستوبالیت و یاتریدولومیت

قرار می‌گیرد. در صورتی که مواد اولیه با سیلیس بیشتر انتخاب شوند و یا این کهکانیهای

با نقطه ذوب بالا در مواد اولیه موجود باشند، باید مواد تا 1600 درجه حرارت داده شوند.

در دمای بالا با کاهش غلظت ، گاز CO₂ به آسانی ماده مذاب را ترک کرده و ناخالصیها

نیز ذوب می‌شوند و در نتیجه محصول شفاف و خالی از حباب و مواد ذوب نشده خواهد بود.